Częste skurcze stóp – przyczyny i zapobieganie

Skurcze w stopach mogą mieć różną postać. Czasem jest to kilkusekundowy ból, o którym szybko zapominamy, a czasem silny skurcz w stopie wykręca palce, trwa nawet kilka minut i pojawia się regularnie… Zarówno w pierwszym, jak i w drugim wariancie skurcze palców u nóg powinny zostać skonsultowane z lekarzem – bo choć ich przyczyny bywają dość przyziemne, to czasem mogą świadczyć o poważniejszych problemach zdrowotnych. Jakie są najczęstsze przyczyny skurczów stóp? I co robić, by zapobiegać tym dolegliwościom? O tym piszemy poniżej!

Czym jest skurcz w stopie?

Przede wszystkim warto odpowiedzieć na pytanie, czym w ogóle jest skurcz w stopie? Najprościej mówiąc, skurczami (kurczami) mięśni nazywamy mimowolne, bardzo bolesną zmianę długości lub napięcia mięśnia lub sąsiadujących ze sobą mięśni, czemu towarzyszy ich sztywność i brak zdolności funkcjonalnych.

Skurcze stóp, tak samo jak skurcze innych mięśni w ciele, są dolegliwościami krótkotrwałymi, trwającymi zazwyczaj kilka sekund. W niektórych przypadkach mogą jednak trwać nawet do kilku minut. Tak długie, powracające systematycznie skurcze mogą już znacząco wpływać na komfort codziennego życia – tym bardziej, że skurcze w stopie pojawiają się w różnych sytuacjach, zarówno w ciągu dnia, jak i w nocy podczas snu.

Sprawdź również co na skurcze łydek

Skurcze w stopie – przyczyny

Skurcze i wykrzywianie palców u stóp to objaw, który pojawia się w wielu stanach chorobowych i fizjologicznych, co sprawia, że u części osób budzi niepokój, a u innych wręcz przeciwnie – długo pozostaje objawem niemal ignorowanym. Jakie zatem są najczęstsze przyczyny tych dolegliwości?

• Przeciążenie mięśni stóp – każda osoba dysponująca pełną sprawnością fizyczną korzysta ze stóp na co dzień. Biorąc to pod uwagę, dziwić może, że w ogólnym rozrachunku poświęcamy im tak niewiele uwagi. Tymczasem w ludzkiej stopie znajduje się wiele mięśni, które tak samo jak mięśnie barków, brzucha czy ramion mogą ulec przeciążeniu. Najczęściej takie sytuacje spotykają sportowców, którzy źle dobrali obciążenia treningowe, oraz osoby ćwiczące nieregularnie, które zapomniały o rozgrzewce lub źle ją poprowadziły.
• Zaburzenia elektrolitowe – skurcz palców u nóg jest częstym objawem zaburzeń w gospodarce wodno-elektrolitowej w organizmie. Dolegliwości tego typu mogą towarzyszyć zarówno odwodnieniu, jak i hipomagnezemii (niedoborom magnezu), hipokalcemii (niedoborom wapnia), hiponatremii (niedoborom sodu) oraz hipokaliemii (niedoborom potasu).
• Zaburzenia hormonalne – skurcze w stopach nie powinny być ignorowane, ponieważ mogą być jednym z symptomów poważnych zaburzeń hormonalnych. Mogą one towarzyszyć cukrzycy, ale także schorzeniom tarczycy i przytarczyc, czy chorobie Addisona, czyli pierwotnej niedoczynności kory nadnerczy.
• Zaburzenia krążenia i zaburzenia naczyniowe – silne, bolesne skurcze stóp mogą być objawem zaburzeń krążenia, występujących przy takich chorobach jak miażdżyca czy zakrzepowo-zrostowe zapalenie naczyń.

To oczywiście nie wszystkie przyczyny, jakie mogą leżeć u podstaw skurczów mięśni i wykrzywiania palców u stóp. Skurcze mięśni mogą być skutkiem ubocznym przyjmowania niektórych leków (np. leki moczopędne, fibraty czy selektywne modulatory receptora estrogenowego). Co więcej, bez konsultacji lekarskiej nie można wykluczyć takich przyczyn jak marskość wątroby czy zatrucie toksycznymi substancjami – na przykład ołowiem lub strychniną.

Co robić, gdy skurcz w stopie wykręca palce?

Co należy zrobić, gdy skurcz palców u nóg nie daje spokoju? Część przyczyn pacjent może być w stanie wykluczyć samodzielnie, jednak wykluczenie poważniejszych przyczyn skurczów – takich jak zaburzenia krwi i naczyniowe, czy hormonalne – wymagają konsultacji lekarskiej i wykonania konkretnych badań.

Skurcze palców u stóp występujące u osób aktywnych fizycznie wskazują często na konieczność zmniejszenia obciążeń treningowych oraz wdrożenie do treningu ćwiczeń rozciągających i pobudzających mięśnie stóp – mobilizacji podeszwy, przeciążania zgięcia podeszwowego, czy zwyczajnego rozciągania.

W sytuacji, gdy skurcz stopy jest wynikiem zaburzeń elektrolitowych, konieczne jest uzupełnienie niedoborów konkretnych makroelementów. Stwierdzenie niedoborów bywa jednak trudne, dlatego jeżeli istnieje podejrzenie hipokaliemii, hipomagnezemii czy hipokalcemii, dobrym rozwiązaniem może być jonogram, czyli badanie stężenia elektrolitów we krwi. Jednak w tym przypadku również wskazana jest konsultacja lekarska.

Skurcze w stopach a niedobór magnezu

Warto mieć świadomość tego, że skurcz w stopie wykręcający palce bywa jednym z najbardziej charakterystycznych objawów niedoboru magnezu. Chociaż łagodna i przewlekła hipomagnezemia często nie daje widocznych objawów, długie lub nagłe spadki magnezu mogą wywoływać szereg objawów związanych z układem mięśniowym. Osoby z niedoborami magnezu mogą doświadczać takich dolegliwości jak:

• drżenia mięśni (zarówno kończyn, jak i powiek – tzw. „latająca powieka”);
• skurcze mięśni (powtarzające się, dotyczące nie tylko stóp i kończyn dolnych, ale też innych części ciała);
• kołatanie serca.

Skurcz stopy – jak uzupełnić niedobory magnezu i innych elektrolitów?

Jeżeli lekarz na podstawie wywiadu lekarskiego i badań uznał, że skurcz stopy to objawy niedoboru magnezu, konieczne staje się uzupełnienie jego poziomu w organizmie. Najlepszym rozwiązaniem w takich okolicznościach jest wdrożenie właściwej diety, bogatej w produkty spożywcze będące źródłem magnezu. Lekarz dodatkowo może zalecić stosowanie leku z magnezem. Przykładem leku jest Magnefar B₆ Forte, który zaleca się przy występowaniu objawów niedoboru magnezu, takich jak skurcze mięśni, mrowienie czy drganie powiek.

To jest lek. Dla bezpieczeństwa stosuj go zgodnie z ulotką dołączoną do opakowania. Zwróć uwagę na przeciwwskazania. W przypadku wątpliwości skonsultuj się z lekarzem lub farmaceutą.

Źródła:

– https://www.mp.pl/pacjent/objawy/176012,hipomagnezemia

– https://www.mp.pl/pacjent/zapytajlekarza/lista/show.html?id=85148

– https://podyplomie.pl/medycyna/17849,kurcze-miesni

Powiązane artykuły